Her şirket, ürünlerini rakiplerinden önce iyileştirmeli ve eski ürünü demode hale getirmelidir.

-Philip Kotler

Ve her ölüm ”pazarlama bakışıyla da” erken ölümdür.

Bu yazının amacı, ürünlerin de insanlar gibi birer hayatlarının olduğuna dikkat çekmek. İnsanlar gibi ürünler de doğar, büyür, ölür. Peki nasıl olur?

En basit tabiriyle;

Soru İşareti: Ürünü sunduğunuz fakat ne olacağını bilmediğiniz dönemdir.  Reklam yapılmaz. Ne olacağını bilmiyorsunuz çünkü. Nakit ineği ürünlerin yanında promosyon verilir. İnsan hayatının bebeklik/çocukluk dönemi gibidir.

Yıldız: Ürün, soru işareti döneminden başarılı çıkmıştır. Hafiften reklama ve yatırıma başlanır.  Yani bu çocukta umut var, kendimizi zorlayalım iyi bir dershaneye gönderelim durumu.

Nakit İneği: Ürüne yatırım yapmayı bıraktığınız çünkü kendi kendine pazarda tutunduğu dönemdir. Buradan kazanılan para soru işareti ürünlerin tanıtımı için harcanır. Bir çocuğun üniversiteyi bitirip iş hayatına girmesiyle küçük kardeşinin okul masraflarını karşılamaya başlaması gibi.

Savaş Atı veya Köpek: Ürün artık vaktini tamamladı, olgunluk sonrası döneme geçti. Bir umut var mı diye nakit ineği ürünlerin yanında verilerek nabız yoklanır. İlk çare konumlandırmadır. Tutarsa savaş atı olarak savaşır ve nakit ineği olmaya çalışır. Tutmazsa dodo üründür. Ölmüştür. İnsanın yaşlandığında vücudunu ”hala çalışabilir miyim” edasıyla yoklamasıdır. Çalışırsa ne ala ama çalışamazsa malum sona yaklaşmasıdır.

Bu tabloya bir ürün dahil değil: Coca-Cola.

O hep lovemark olarak nakit ineği döneminde. Ürün yaşam eğrisinde hep olgunluk döneminde.

Yeri gelmişken bir Cahit Sıtkı Tarancı kıt’asıyla yazıya veda edelim.

Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider.

Eren Caner